سخنان جاویدان 2

شاه را بر ملت امتیازی نیست.
(قسمت دوم)

پس از اینکه علی(ع)سخنان خویش را در مورد حقوق شاه و رعیت بر یکدیگدر بیان نمود(سخنان ابتدایی حضرت علی در این خطبه را در پست "سخنان جاویدان 1" آورده ام), یکی از سرداران ارشد که در قلب سپاه فرماندهی داشت, با فریادی که از حرارت و خروش آن صمیمیت و حقیقت به خوبی آشکار بود سپاسگزاری ملت اسلام را چنانکه از سودای دل حکایت کند, بعرض علی(ع) رساند. سپس امیرالمومنین در حالی که تبسمی تعجب آمیز بر لبانش نقش بسته بود, بیانات خود را اینچنین تکمیل کرد:
کسی که به بزرگی و عظمت خدلوند معترف است جهان را با همه جلال و شکوه بسیار کوچک و ناچیز می بیند.
به عقیده من پست ترین صفات در پادشاه آن است که از شیرین زبانی و عبارت آرایی پیروان خود مشعوف و خرسند گردد و گفتار مشتی متملق در خاطر او اثر افکنده به روح غرور و کبرش پروبال بخشد!
من با اینکه سپاسگزاری شما را پذیرفتم میخواستم بگویم تربیت روزگار پیشین شما را بر آن داشت که در مقابل پیشوای خود دفتر مدح و ثنا باز کنید. اما من بحمدالله دوست نمی دارم که کردار مرا هر قدر هم خوب باشد بر زبان آورند و در تمجیدش مبالغه کنند. زیرا انجام وظیفه تکلیف طبیعی انسان است و بر این عمل عادی پیرایه ی ستایش پسندیده نیست.چه,ممکن است گفتار شما اندک اندک مرا از حدود حق و عدالت منحرف و رفتارم را در اصلاح امور عوض کند. هرچه شما مبالغه کنید من بهتر میدانم که هنوز بیساری از وظایفم را در امامت ایفا ننموده ام. بنابراین با من مثل استبداد طلبان صحبت مکنید و آنقدر در رکابم روی بر مذلت بر زمین مکشید. بلکه اگر در کارهایم اشتباهی بازجستید بیدرنگ آن را به من بازگویید. من اگر ار شنیدن نصیحت راجع به عدالت بیزار باشم, حتما از عمل به آن بیزارتر خواهم بود و این بهترین آزمایشی است که روحیه و افکار پادشاهان را به خوبی آشکار می سازد.
هرگز فراموش نکنید که من و شما و همه ی کائنات بندگان ضعیف خداوندیم, و تنها کسی که سزاوار ستایش و تقدیس است پروردگار توانا و مهربان می باشد.
"سخنان علی از نهج البلاغه" به کوشش: جواد فاضل

این اولین خطبه از حضرت علی بود که در مجموعه "سخنان جاویدان" آوردم. در این سخنرانی خلوص در بندگی, صداقت در گفتار و مسئولیت پذیری حضرت, هویدا بود. علی(ع) به خوبی به ما فهماند که زمامداری مردم چیزی جز مسئولیتی سنگین بر دوش شاهان نمی گذارد و تمام مدح و ستایش های اطرافیان جز مشتی تملق برای نیل به اهداف شخصی نیست.
ای کاش کسانی که بی هیچ پروایی خود را با مولا علی مقایسه می کنند ذره ای از عدل و تقوای او بهره برده بودند.
ای کاش مال و جان و ناموس و عقاید مردمان را برای "مقام" دنیا _که نزد علی(ع) به پشیزی نمی ارزید_ فدا نمی کردند.
ای کاش آنقدر مقام پرست نبودند که دست خود را برای طلب بوسه ای از لبان رنج کشیده ی ملت دراز کنند.

ای کاش خود را با علی مقایسه نمی کردند...